Klaas Kooiker

Onderzoeker – MARIN

Maritiem Research
Instituut Nederland

Het ontwerp ligt er. Het computermodel is getest en aangepast. Dan komt het eropaan: het nabootsten van de praktijk. Dat gebeurt bij het Maritiem Research Instituut Nederland (MARIN) in Wageningen. Onderzoeker Klaas Kooiker: ‘Als wetenschap, data en ervaring samenkomen kun je mooie stappen vooruit maken. Zoals we nu doen voor Maritiem Urk.’

Over MARIN

Rekenen, ontwerpen, scheepsmodellen testen, metingen op ware grootte en simulaties. Dat wordt bij MARIN gedaan. Klaas Kooiker is als senior projectmanager en teamleider speciale schepen betrokken bij SSSF. Speciale schepen zijn werkschepen. Minder gestroomlijnd en met een speciale taak. Zoals vissen. De uitdaging? Een schip met een juist hydrodynamisch ontwerp dat goed zijn werk kan doen.

Zijn bijdrage

Het ontwerpen van een nieuw visserschip is best een uitdaging, vertelt Klaas. ‘Dat komt omdat het in verhouding kleine boten zijn met een grote schroef. Dat is hydrodynamisch erg lastig, omdat je ook ruimte moet maken in de romp. Je krijgt dan automatisch meer weerstand, omdat het water het lastig vindt om de romp te volgen. Meer weerstand betekent meer brandstof.’

De juiste balans vinden. Daar draait het dan ook om. Hoe moet je een achterschip ontwerpen zodat je nog steeds tijdens het vissen een goede trekkracht hebt en dat de stroming nog steeds goed om de romp gaat? Daarnaast is het belangrijk om snelheid te kunnen maken op de terugweg naar de haven.

‘Vissersboten zijn veel complexer qua hydrodynamica dan een mooi gestroomlijnd schip. Het zijn vrij gedrongen schepen: er moet immers zoveel mogelijk vis mee aan boord kunnen. We zoeken daarom bewust de grenzen op wat hydrodynamisch mogelijk is. Het beste uit een kleine marge halen.’

Een goede trekkracht heeft namelijk een directe link met een grote schroef. ‘De validatie van het ontwerp gebeurt onder een testwagen, die via een rails over een tank van 220 meter gaat. Met motoren worden de toeren van de schroef opgedraaid. Hoeveel vermogen is er nodig om een bepaalde snelheid te halen? Dat wordt gemeten. ‘Dan weet je of de gekozen motor groot genoeg is om de snelheid te halen’, legt Klaas uit.

“Je ziet de vooruitgang gebeuren.”

Klaas Kooiker - MARIN

innoveren

‘Als wetenschap, data en ervaring samenkomen, zoals nu in dit project gebeurt, kun je mooie stappen vooruit maken. Er zijn heel veel innovaties mogelijk. Het kan altijd nog beter, slimmer, schoner en veiliger. Door onze toegepaste onderzoeken leren we continu en brengen we verbeteringen aan. We zetten bijvoorbeeld ook in op de veiligheid van vissersschepen. Doordat ze zo klein zijn en enorme netten hebben, kapseizen ze snel. En blijven er vissers op zee…. We accepteren geen ongelukken meer. Dat is de stip op de horizon.’

Samenwerken

‘Door onze samenwerking brengen we de verloren scheepsbouw terug op Urk. Als kennisinstituut proberen we door wetenschappelijk onderzoek en de praktijk een brug te slaan naar de vissers. Ook als dit schip straks echt vaart, blijven we graag betrokken. Die feedback kunnen wij weer gebruiken voor nieuwe onderzoeken.’

TOEKOMST

Er is steeds minder plek om te vissen. Denk aan de grote windparken op zee. Kunnen vissers met kleinere, slimmere en bovenal wendbare schepen daar in de toekomst wel terecht? Vissersboten die niet langer op brandstof varen, maar op batterijen of elektromotoren? Slimmer en schoner? Een week lang op batterijen varen is nu nog praktisch onmogelijk. Toch ziet Klaas kansen. ‘Er wordt tenslotte elektriciteit opgewekt in de windparken op zee, dus die zou je gelijk kunnen gebruiken. Zoals er voor elektrische auto’s oplaadstations langs de snelwegen zijn. Je moet altijd blijven dromen.’